Powrót do listy płyt

Pamiątki przeszłości z archiwum wydobyte. Pieśni i muzyka Kielecczyzny

“Pamiątki przeszłości z archiwum wydobyte.
Pieśni i muzyka Kielecczyzny”
Nagrania archiwalne ze Zbiorów Fonograficznych
Instytutu Sztuki PAN. 
IS PAN Folk Music Collection, vol. 9
Współpraca wydawnicza: Instytut Sztuki PAN,
Wojewódzki Dom Kultury im. J. Piłsudskiego w Kielcach, 2013 r.

Pamiątki przeszłości z archiwum wydobyte. Pieśni i muzyka Kielecczyzny – taki tytuł nosi wydawnictwo płytowe, które ukazało się dzięki współpracy Instytutu Sztuki PAN z Wojewódzkim  Domem Kultury im. J. Piłsudskiego w Kielcach. Na płycie, trwającej niemal 80 min., zaprezentowano 96 najciekawszych i najbardziej reprezentacyjnych dla regionu kieleckiego pieśni oraz melodii ludowych nagranych podczas Ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego w latach 1951–1952, zorganizowanej przez Instytut Sztuki we współpracy z Polskim Radiem. Są to najstarsze istniejące dokumenty dźwiękowe z regionu kieleckiego, ponieważ nagrania z okresu międzywojennego uległy  zniszczeniu podczas II wojny światowej.

Podczas Akcji  utrwalono śpiew i muzykę twórców ludowych – muzyków i śpiewaków, których generacja pamiętała jeszcze czasy Oskara Kolberga czy Fryderyka Chopina. Nie jest wykluczone, iż Kolberg, który poświęcił Kielecczyźnie dwa tomy swego dzieła, spisywał pieśni od rodziców lub dziadków prezentowanych na płycie wykonawców. Najstarsza z zarejestrowanych na krążku wykonawczyń, Marianna Wijasowa z Brzezin urodziła się w 1860 r.!
Płyta obfituje w nagrania śpiewu solowego, jednak – co charakterystyczne dla regionu – znaczną część dokumentacji stanowią nagrania muzyki instrumentalnej, wykonywanej przez skrzypków ludowych solo lub z towarzyszeniem basów czy bębenka (najstarszy skład kapeli kieleckiej), a także przez bardziej rozbudowane kapele – echa orkiestr włościańskich okresu międzywojennego.

Tytuł płyty nawiązuje do cytatu zaczerpniętego z prac wybitnego historyka i etnografa, zbieracza “pamiątek przeszłości” ziemi kieleckiej, w tym również i pieśni ludowych – księdza Władysława Siarkowskiego.
Płycie towarzyszy książka-booklet, zawierająca trzydziestostronicowy esej etnomuzykologiczny redaktora serii Jacka Jackowskiego, poświęcony tradycjom muzycznym ziemi kieleckiej. Znajdziemy tu charakterystykę regionu i jego mieszkańców, rys historyczny dokumentacji muzyki tradycyjnej Kieleckiego z uwzględnieniem dokumentacji fonograficznej, a także opis cech regionalnych lokalnej muzyki ludowej. Esej uzupełnia charakterystyka wybranych wykonawców.

W wydawnictwie źródłowym, firmowanym przez Polską Akademię Nauk, nie mogło zabraknąć bibliografii oraz spisu utworów uwzględniającego szczegółowe dane o wykonawcach i okolicznościach nagrania. W książce znajdziemy również streszczenie w języku angielskim. Całości dopełniają cenne fotografie dokumentalne przedstawiające postaci muzyków i śpiewaków ludowych Kielecczyzny wydobyte z archiwum Instytutu Sztuki PAN oraz z domowych archiwów rodzin wykonawców.

“Pamiątki przeszłości z archiwum wydobyte. Pieśni i muzyka Kielecczyzny” to wydawnictwo płytowe o unikatowych walorach dokumentalnych, historycznych i źródłowych. Z pewnością będzie źródłem inspiracji i wiedzy zarówno dla środowisk artystycznych: od twórców ludowych, przez zespoły i kapele folklorystyczne, folkowe aż po kompozytorów, jak i dla reprezentantów szeroko pojętej nauki, zwłaszcza humanistyki: muzykologów, historyków, etnografów, antropologów, dialektologów i przedstawicieli wielu innych dziedzin. Po płytę sięgną również nauczyciele, młodzież, animatorzy kultury, zwłaszcza regionaliści, wreszcie po prostu miłośnicy ludowych tradycji i piękna polskiego folkloru i kultury. Nagrania sprawią wielką radość również rodzinom śpiewaków i muzyków Kielecczyzny, których głosy i muzykę udało się utrwalić na archiwalnych taśmach.

kieleckiebooklet

Posłuchaj utworów oraz zobacz booklet

  1. 1. Okrągły zza gór Słoń Stanisław 0:33
  2. 2. Oj zagrajze mi zagraj oberecka z nogi – przyśpiewki Pastuszka Marianna 0:13
  3. 3. Oberek zagnański Górzyński Feliks, Marcisz Jan 0:16
  4. 4. Mazur od Zagnańska (w zapowiedzi: mazurek) Nieznany wykonawca 0:19
  5. 5. uOj zagrajze mi zagraj tego mazurecka – przyśpiewki Siwek Józef 0:56
  6. 6. Mazurek wsiowy Śliwa Jan 0:48
  7. 7. Mazurek światowy Śliwa Jan 0:57
  8. 8. W pewnej chwili liś się z uosłem kraść zmówili – pieśń-bajka Cieślak Stanisław 1:10
  9. 9. Hej tam w karczmie za stołem – pieśń historyczna Cieślak Stanisław 0:31
  10. 10. Mazurek własny Śliwa Jan 0:43
  11. 11. Mazurek Oblęgorski A zagrajże mi zagraj Śliwa Jan 0:55
  12. 12. A kłapojze toruniu toruniu – pieśń śpiewana podczas chodzenia z turoniem Gwardyś Andrzej 0:28
  13. 13. Biały Janie uożenie cie piekno zonke naraje ci – pieśń sobótkowa Gwardyś Andrzej 0:22
  14. 14. Melodia Wesołowski Wojciech, Pietrzaba Piotr 0:50
  15. 15. A grajże mi krzypeczku – przyśpiewka Wesołowska Katarzyna 0:08
  16. 16. Do tońca Wesołowski Wojciech, Pietrzaba Piotr 0:50
  17. 17. Oj zaloty zolota mego konia zjadła – przyśpiewki Bąk Marianna 0:38
  18. 18. Letki Wesołowski Wojciech, Pietrzaba Piotr 1:13
  19. 19. Boze mój Boze mój kieruj mojem losem – przyśpiewki Domagała Magdalena 0:29
  20. 20. Kolbuszów na oberka i na polkę Grzejszczyk Stanisław 1:23
  21. 21. uO ze moja mamusiu posprzedaj- ciez u owce – przyśpiewki Kamińska Katarzyna 0:32
  22. 22. Nie chódź wele woza nie chódź wele uosi – przyśpiewki Antoni Sołtys 0:20
  23. 23. Od Chmielnika Wesołowski Wojciech, Pietrzaba Piotr 0:54
  24. 24. Światowy wyjezdny Grzejszczyk Stanisław 0:49
  25. 25. Szło dwóch dziadków drogom za ubi- tom szosom – parodia pieśni dziadowskiej Ostrowski Ludwik 2:09
  26. 26. Wyjezdny wędrowiec Grzejszczyk Stanisław 0:47
  27. 27. Sokole Kasiu sokole – pieśń weselna Kamińska Katarzyna, Matys Józefa 0:24
  28. 28. Oj moje uOciosęki na górze stojicie – przyśpiewka Karwacina Katarzyna 0:24
  29. 29. Oberek odchodny 1:08
  30. 30. A uojze jino uojze fijołecku leśny – przyśpiewki Brożyna Marianna 0:49
  31. 31. Kołyzze sie kołys kolebko bukuowa – kołysanka Wijasowa Marianna 0:18
  32. 32. Poszła szlachta na trzy trachta – pieśń rekrucka Kruk Józef 2:15
  33. 33. Tam wedle uugora na rozstajnich drogach – pieśń żartobliwa Antoni Sołtys 0:23
  34. 34. Oberek Zza Maćkowej stodoły 1:04
  35. 35. A ja sobie ide z pola ón sie do mnie śmieje – przyśpiewki Górzyński Jakub 0:29
  36. 36. Mój uojciec beł poctalijon poctalijon co nosił wode – pieśń komiczna Górzyński Jakub 0:30
  37. 37. Wędrowiec od św. Krzyża 1:15
  38. 38. Polka z Włoszczowic 1:10
  39. 39. Oberek-chłop ze Szczecna 1:20
  40. 40. Po długiej niewoli dwaj starzy żołnie- rze wracali do ojców swej ziemi – pieśń historyczna Mojszczak Rafał 1:41
  41. 41. Oberek Poreda Dionizy 0:39
  42. 42. Kumoter kumosi gorzołecke nosi – przyśpiewka do wypitki Jędrzejczyk Marcin 0:30
  43. 43. Dożynaj dożynaj przodowniku łysy – przyśpiewka dożynkowa Jędrzejczyk Stanisław 0:45
  44. 44. uOj leńcie leńcie słońce gorące pasła dziewcyna wołki na łące – pieśń zalotna Michalska Antonina 0:30
  45. 45. Pasternocek Michalski Piotr 0:41
  46. 46. Dzień dobry moji państwo jakże nam sie tu macie – pieśń weselna Mojszczak Katarzyna 0:29
  47. 47. Wyjezdny z weselem Michalski Piotr 0:54
  48. 48.Oj co mie puo ty wuodzie ki na koło jidzie – przyśpiewki Dudała Antoni 0:34
  49. 49. Chłopoki chłopoki butami butami jak sie buty zedrom bosymi nogami – przyśpiewka Maj Józef 0:14
  50. 50. Za płotem hulali 0:39
  51. 51. A oja moja oja Szczepanik Józef 0:40
  52. 52. A ojże ino oja Szczepanik Józef 0:34
  53. 53. Zielono lipka guorzała – pieśń oczepinowa Sajowa Ewa 0:54
  54. 54. Polka Jagły 0:53
  55. 55. A hulojze łysoniu tobie sie gra nie komu – pieśń żartobliwa Kowal Małgorzata 0:24
  56. 56. Melodia z Kociny Ptasznik Stanisław 0:26
  57. 57. Melodia Klary z Piotrowic Ptasznik Stanisław 0:42
  58. 58. Hola hola mamuniu moja – pieśń panieńska Czop Stanisław 0:31
  59. 59. A tam w lesie na pasiece tam Kasinia trawke siece – pieśń zalotna Czop Stanisław 0:24
  60. 60. Oberek z Gościńczyna Łazarski Władysław 0:42
  61. 61. Kaś bywała Maryja miły Boże – kolę- da Kocfin Franciszka 0:38
  62. 62. Comber w uogródecku comber w uogrodzie – pieśń zapustna Kocfin Franciszka 1:00
  63. 63. Skowroneczek Matysek Piotr 0:23
  64. 64. Ni ma ci to ni ma Matysek Piotr 0:28
  65. 65. Siadajze na wóz kochanie moje – pieśń weselna Gawłowska Balbina, Zawada Karolina 0:47
  66. 66. Obertas Jaś 0:56
  67. 67. Oberek Wczoraj hulanina i dzisiaj też 0:56
  68. 68. uO skarałeź mie Boże – pieśń miłosna Skurowa Julia 0:35
  69. 69. Dzwony dzwonią w kotły biją – pieśń rekrucka Kordas Józef 0:37
  70. 70. Dryptok od Jeżowa 0:34
  71. 71. Hosiany Mostyny (w zapowiedzi: Mastyny) Jawor Jan, Putowski Józef, Haczyk Józef 0:27
  72. 72. Równiuśki Haczyka Jawor Jan, Putowski Józef, Haczyk Józef 0:51
  73. 73. Polka Na drabinie Jawor Jan, Putowski Józef, Haczyk Józef 0:53
  74. 74. Siedzi sowa na stodol’e zając na lodzie – pieśń zalotna Nieznany wykonawca 1:37
  75. 75. Oberek od Sielca 0:36
  76. 76. Polka Kopcia 0:55
  77. 77. Lulajze mi lulaj mój mały narodzie – kołysanka Jaworska Michalina 0:24
  78. 78. Ola moja ola idom panny z pola – pieśń zalotna Jaworska Michalina 0:43
  79. 79. Pojedzies pojade weź i mnie ze sobom – pieśń miłosna Jaworska Michalina 0:38
  80. 80. Krakowiak Łajdok Zarębski Wincenty, Putowski Józef, Haczyk Józef 0:30
  81. 81. Lesiok Zarębski Wincenty, Putowski Józef, Haczyk Józef 0:31
  82. 82. Oberek od Racławic 1:08
  83. 83. Polka wyrobnicza 0:30
  84. 84. Polka Kawęczyńska 0:28
  85. 85. Siwa kobelina pod borém zérała – pieśń miłosna Szpaczyński Stanisław 0:26
  86. 86. A uu moji mamy stojała grusza – pieśń miłosna Jagiełło Antonina 0:43
  87. 87. Ty zielåny rozmarynie siwałam cie po zagónie – pieśń panieńska Cyprys Eleonora 0:21
  88. 88. Ober wyjazdowy Jakubowski Władysław 0:49
  89. 89. Cięzki cięzki kamień młyński jeszcze cięzsy ston małżéński – pieśń rodzinna Jagiełło Antonina 0:35
  90. 90. Oberek dla starszych 1:01
  91. 91. Polka Krasińskiego 0:56
  92. 92. Juźci dobry dziń moja Marysiu – pieśń weselna Jagiełło Antonina 0:50
  93. 93. Trzeba by to trzeba mamusi zawołać – pieśń weselna, oczepinowa Rydzkowa Zofia 0:40
  94. 94. Weselna 0:32
  95. 95. Polka Gajeckiego 1:08
  96. 96. Polka włoszczowska 1:36