
Etnofon
Polska muzyka tradycyjna - dziedzictwo fonograficzne. Stan aktualny, zachowanie, udostępnianie to strategiczny i wieloetapowy projekt realizowany od 2014 r. w Zbiorach Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN pod kier. dra Jacka Jackowskiego. Projekt ma na celu stworzenie, rozwój i utrzymanie centralnego cyfrowego repozytorium (etnofon.ispan.pl) dokumentalnych nagrań fonograficznych i filmowych, w których utrwalono polską pieśń i muzykę tradycyjną a także taniec ludowy.
Mówią o nas
Opinie o projekcie
"Na stronie etnofon.pl stworzonej przez Zbiory Fonograficzne IS PAN można odsłuchać nagrania związane z dziedzictwem kulturowym Polski. Piękno i prostota śpiewaczek i śpiewaków, wiedza o zwyczajach i tradycji wpływa na lepsze zrozumienie przeszłości. Wydawnictwa płytowe opisane z należytą wiedzą i pietyzmem są nieocenionym walorem poznawczym nie tylko dla nas obecnie żyjących ale i dla przyszłych pokoleń. Cieszę się, że nauka w przystępny sposób spotyka się z działaniami artystycznymi po to by w atrakcyjny ale i rzetelny sposób przekazywać ją dalej mieszkańcom Mazur i turystom odwiedzającym ten region[...]"
"Gdy w 1930 roku Łucjan Kamieński zakładał Archiwum Fonograficzne w Poznaniu, nikt, włącznie z nim samym, nie mógł przewidzieć, iż niespełna 100 lat później powstanie Etnofon – potężna baza fonograficzno-dokumentacyjna, będąca bezcennym źródłem wiedzy dla wszystkich badaczy i miłośników szeroko pojętego folkloru. Ktokolwiek borykał się z problemem ustalenia źródeł (o ile jest to w ogóle możliwe w przypadku pieśni ludowej, z reguły wędrownej), z chwilą powstania Etnofonu zyskał niespodziewanego sojusznika. Zaryzykuję nawet stwierdzenie – jeśli w najbliższych latach wzrośnie liczba badań o zakroju komparatystycznym, jest wielce prawdopodobne, że dokona się to właśnie za sprawą Etnofonu[...]"
„Etnofon.pl jest jednym z nielicznych Repozytoriów Cyfrowych do których chętnie wracam podczas swojej pracy naukowej. Dobrze zaprojektowana baza danych, intuicyjne opcje wyszukiwania i logicznie pogrupowane treści sprawiają, że ta fonograficzna biblioteka cyfrowa jest doskonałym narzędziem do badań nad folklorem. Ciekawy jest także zamysł Autorów, aby Etnofon zrzeszał inne polskie instytucje posiadające archiwalia muzyczne [...]."
„Dla mnie Etnofon to przełomowy projekt w polskich badaniach nad muzyką i kulturą ludową. Stwarza on zupełnie nowe możliwości, dając bezpośredni dostęp do olbrzymiego zasobu materiałów, które do tej pory były rozproszone i słabo rozpoznane. Podjęta na szeroką skalę digitalizacja polskich zbiorów fonograficznych oraz ich umieszczenie w centralnym repozytorium ma kilka niewątpliwych zalet, spośród których moim zdaniem najważniejsze są trzy[...]"
„Polska jest krajem, który wyjątkowo wiele poniósł strat archiwalnych w czasie drugiej wojny światowej. Dotyczy to także zbiorów muzycznych. Tym większe znaczenie ma wyjątkowy w swym charakterze zbiór fonograficzny Instytutu Sztuki PAN, którego fundamentem stały się materiały zgromadzone podczas Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego. Uzupełniany w trakcie muzykologicznych obozów studenckich i wyjazdów pracowników Instytutu Sztuki PAN, zbiór ten jest bez wątpienia najcenniejszą polską kolekcją muzyki tradycyjnej [...]"
„Projekt „Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne. Stan aktualny, zachowanie, udostępnianie”, realizowany w IS PAN od 2014 roku pod kierunkiem dra Jacka Jackowskiego, to jeden z najistotniejszych współczesnych zamysłów naukowych dotyczących szeroko rozumianej polskiej kultury ludowej. Obejmuje on także kulturę muzyczną mniejszości etnicznych zamieszkujących Polskę i ma zakres interdyscyplinarny – jestem przekonany, że będzie istotny nie tylko dla etnomuzykologów, ale także dla kulturoznawców, folklorystów, etnologów, filologów, gwaroznawców, medioznawców, teologów, a także muzyków i nieprofesjonalnych amatorów polskiej kultury ludowej (których liczba stale rośnie) [...]"
„Realizowany od kilku lat projekt Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne. Stan aktualny – zachowanie – udostępnianie uświadamia, jak bogate są zbiory nagrań polskiej muzyki ludowej, znajdujące się w różnych placówkach kultury, instytutach naukowych, rozgłośniach Polskiego Radia, archiwach muzealnych czy kolekcjach prywatnych. Większość nagrań wymaga zabezpieczenia, przegrania na współczesne nośniki, specjalistycznego opracowania, digitalizacji i – docelowo – udostępnienia poprzez bazę internetową[....]"
„Od lat pięćdziesiątych XX wieku gromadzone są w Polsce nagrania muzyki ludowej – począwszy od niemającej precedensu Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego po szereg tak indywidualnych, jak i instytucjonalnych inicjatyw, których głównym celem było (i jest nadal) dokumentowanie i zachowanie tradycyjnych form kultury muzycznej. Trudno dziś oszacować, jak liczne są ogółem te zbiory. Trudno też ocenić, jaką przedstawiają wartość – historyczną, etnograficzną, artystyczną, a także w jakim stanie technicznym znajdują się nośniki, na których dokonane zostały rejestracje (zarówno dźwiękowe, jak i audiowizualne)[...]”
„Zasoby nagrań audio oraz filmowych, dokumentujących folklor(szczególnie sztuki performatywne – śpiew, muzykę instrumentalną, taniec) polski oraz mniejszości narodowych i etnicznych, są tyleż duże (nadspodziewanie) co rozproszone. Wobec katastrofalnych szkód jakie poczyniła w tej dziedzinie II wojna światowa są to zbiory bezcenne. Dlatego długofalowa inicjatywa Instytutu Sztuki PAN, także we współpracy ze Stowarzyszeniem Liber Pro Arte – centralizacji tych zbiorów oraz informacji o nich[...]”
„Projekt dr Jacka P. Jackowskiego, kierownika Zbiorów Fonograficznych w Instytucie Sztuki PAN, członka Stowarzyszenia Liber Pro Arte, jest kluczowy dla zachowania nośników dźwiękowych dokumentujących folklor muzyczny w Polsce. Nagrania te, sięgające wstecz lat sześćdziesiątych XX w. są rozproszone w różnych instytucjach i lokalnych placówkach kultury. Zmiany kadrowe, zmienność programów działalności tych placówek w gminach, powiatach, województwach naraża te kolekcje sporządzone przez lokalnych pasjonatów muzyki tradycyjnej/etnicznej/ludowej na zaniedbanie, zapomnienie i zniszczenie. Dr Jackowski wypracował liczne kontakty „z terenem” i uzyskał dobrą orientację co do „mapy” nagrań w Polsce[...].”




