^{Collegium Jana Pawła II C-1026
20-535 Lublin
www.kul.pl/instytut-muzykologii}

Historia tej specjalistycznej, o nieocenionej wadze kolekcji nagrań sięga roku 1970, kiedy to w obliczu niewystarczającej ilości dostępnych wówczas źródeł piśmiennych (m.in. XIX-wieczny śpiewnik księdza Mioduszewskiego czy tomy Oskara Kolberga) a także dźwiękowych (zasoby Instytutu Sztuki PAN nie zawierały wówczas wystarczającej i reprezentatywnej ilości nagrań religijnych), z inicjatywy ks. Karola Mrowca zorganizowano w Instytucie Muzykologii Kościelnej celową, systematyczną i zakrojoną na szeroką skalę akcję nagrywania religijnych pieśni zachowanych w żywej tradycji. Metody i technikę prac oparto w pewnej mierze na doświadczeniach terenowych Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego (współpraca z Janem Stęszewskim) jednak specyfika gromadzonych dokumentów wymagała wdrożenia specjalnych metod i zasad: „Okazało się bowiem, że zbieranie w terenie pieśni religijnych rodziło dość specyficzne problemy i trudności, odmienne od tych, z jakimi styka się badacz muzyki ludowej” – komentował niejednokrotnie ksiądz Bolesław Bartkowski. Pierwsze, dwutygodniowe badania połączone z dokumentacją przeprowadzono jeszcze w 1970 r. (nagrano wówczas 397 pozycji), kolejne, realizowane również podczas dwutygodniowych sesji, prowadzone były przez równolegle działające grupy studentów. „Ogólnym, choć bardzo istotnym, założeniem pracy zbierawczej było to, aby jej wyniki możliwie jak najlepiej charakteryzowały z jednej strony szeroko rozumianą kulturę śpiewów religijnych w badaniach środowiskowych, a z drugiej strony pozwoliły […] orzekać w ogólności o śpiewach religijnych w Polsce, tzn. aby były reprezentatywne” – podkreślał ksiądz Bartkowski.

W celu uzyskania największej reprezentatywności badań, czyli jak najpełniejszego ogólnego obrazu muzycznej religijnej ludowej praktyki, opracowano kwestionariusz pieśni, czyli rodzaj kanonu nagrania obowiązującego w każdej miejscowości. Zwrócono także uwagę na dobór miejscowości przewidzianych do dokonania w nich dokumentacji. Punktem nagrań i dokumentacji stała się podstawowa jednostka administracji kościelnej – parafia, reprezentująca zintegrowaną społeczność religijną. W ciągu 13 lat (1970-1982) przeprowadzono nagrania w 179 parafiach należących do wszystkich ówczesnych diecezji z wyjątkiem archidiecezji poznańskiej i diecezji gdańskiej. Nagrano, przy wykorzystaniu magnetofonu szpulowego marki UHER, 13 991 pozycji, którym towarzyszy także dokumentacja w postaci materiałów piśmiennych (ok. 4000 stron informacji). Późniejsze nagrania dokumentowano na kasetach magnetofonowych, płytach CD i DVD. Nagrania – obecnie ok. 25 000 pozycji (pieśni) dokumentują solowe i zbiorowe wykonania religijnych śpiewów a także, sporadycznie, pieśni świeckie oraz utwory instrumentalne. Odnajdziemy też wywiady z wykonawcami. Cennym uzupełnieniem materiału nagranego są protokoły do nagrań. Z czasem Archiwum wzbogacono także o repertuar utrwalony na Litwie, Białorusi czy Ukrainie. Zbiory są wykorzystywane zwłaszcza przez pracowników, studentów i doktorantów Instytutu, są także udostępniane innym instytucjom naukowo-badawczym i kulturalnym. Istnieje tradycyjny, fiszkowy katalog nagrań.

Dokumentację Archiwum Muzycznego Folkloru Religijnego w Instytucie Muzykologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w ramach projektu Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne zdigitalizowali Magdalena i Jacek Jackowscy, w opracowaniu merytorycznym kolekcji bierze udział również dr Kinga Strycharz-Bogacz. Prace są kontynuowane.

Zasoby Archiwum Muzycznego Folkloru Religijnego KUL można znaleźć w repozytorium wpisując w pole SYGNATURA przedrostek IMuzKUL lub w pole ARCHIWUM (dla rejestru NOŚNIKI) nazwę, lub fragment nazwy zasobu.