Kolekcja nagrań prof. Adolfa Dygacza. Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie

Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie“
Parkowa 25, 41-500 Chorzów
muzeumgpe-chorzow.pl

Kolekcja prof. dra hab. Adolfa Dygacza (1914-2004) zawiera pieśni ludowe nagrane i zapisane przez tego etnomuzykologa w drugiej połowie XX wieku, przede wszystkim na terenie Górnego i Dolnego Śląska, Śląska Opolskiego, Zagłębia Dąbrowskiego oraz Beskidu Żywieckiego. O wartości zasobu świadczą zarówno liczba utrwalonych pieśni, jak i ich różnorodność. Znajdziemy wśród repertuaru pieśni obrzędowe i frywolne, rodzinne i zawodowe, związane z miejscami i wydarzeniami. Materiały etnograficzne pochodzące z badań terenowych A. Dygacza zawierają niejednokrotnie ostatnie ich zapisy a wraz z nimi kontekstową informację na temat różnorodnych przejawów tradycyjnej kultury, w tym zwyczajów, światopoglądu czy wartości. Na nagraniach audio, a także w dokumentach tekstowych znajdują się tysiące utworów podanych przez wykonawców urodzonych na przełomie XIX i XX wieku. Materiały te stanowią zatem nieoceniony dokument folkloru muzycznego i związanych z nim zjawisk. W zarejestrowanym materiale zwracają szczególnie uwagę pieśni zawodowe – hutnicze, zapisane w zakładach mieszczących się niemal w całej Polsce. Dygacz pasjonował się bowiem folklorem zawodowym i to właśnie pieśni górniczo-hutnicze zajmują w jego zbiorach szczególne miejsce. Ponadto badacz gromadził także pieśni obrzędowe oraz powszechne, wśród których dominują pieśni o tematyce miłosnej oraz historycznej (pieśni powstań śląskich). Archiwum Adolfa Dygacza jest cennym źródłem wiedzy, ukazuje szeroki repertuar z regionów (m. in. Zagłębie Dąbrowskie), które obecnie są marginalizowane pod względem folkloru muzycznego. Nagrania uzupełniane są zapisami nutowymi oraz tekstowymi. Aktualnie trwa praca nad ich kompletowaniem. 

Dokumentację z Muzeum „Górnośląskiego Parku Etnograficznego w Chorzowie” na potrzeby projektu Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne digitalizują i opracowują Magdalena Bill-Kunce, Magdalena Jackowska i Jacek Jackowski we współpracy z Agatą Krajewską – kustoszem kolekcji.

Zasoby Muzeum „Górnośląskiego Parku Etnograficznego w Chorzowie” można znaleźć w repozytorium wpisując w pole SYGNATURA przedrostek MGPEtn lub w pole ARCHIWUM (dla rejestru NOŚNIKI) nazwę, lub fragment nazwy zasobu.