Zachować dawne nagrania. Zarys historii dokumentacji fonograficznej i filmowej polskich tradycji muzycznych i tanecznych, cz. 1 (przełom XIX i XX w. – do drugiej wojny światowej).

Jacek Jackowski

Praca Jacka P. Jackowskiego to historyczne kompendium wiedzy o zachowanych nagraniach i dokumentacji z przełomu XIX i XX wieku poświęconych polskim tradycjom muzycznym. Autor omawia szczegółowo początki dokumentacji fonograficznej folkloru na świecie i w Polsce, a także późniejszy rozwój etnofonografii związany z działalnością indywidualnych badaczy, jak również z powstającymi w ramach poszczególnych instytucji kolekcjami nagrań fonograficznych. Publikacja zawiera szczegółowe charakterystyki największych krajowych zbiorów sprzed 1939 roku (Centralne Archiwum Fonograficzne, Regionalne Archiwum Fonograficzne). Do książki dołączona jest płyta Cd z nagraniami archiwalnymi z poszczególnych okresów rozwoju polskiej etnofonografii, wśród których znajduje się również najstarsze nagranie folkloru polskiego z 1904 r.

Posłuchaj utworów z płyty dołączonej do książki (opisy nagrań znajdują się na str. 270) oraz przeczytaj publikację online

  1. 1. Oracja weselna: Niech będzie błogosławiony dom, do którego my wstempujemy… Jan Sabała (syn) 2:10
  2. 2. Ja na ziemie przyseł z dechem Jan Sabała (syn) 0:40
  3. 3. [Ej ci] już zemryła Cyganowi ziena Jan Sabała (syn) 0:55
  4. 4. Idzie se Janicek popod zielyniny Jan Sabała (syn) 0:21
  5. 5. Kiebyś była moja kupieł bym ci kierpce Nieznany wykonawca, określony jako „parobek Józek” 0:26
  6. 6. W dzwonnicy kościoła jest tam plebanija – zbójnicki Nieznany wykonawca, określony jako „parobek Józek” 0:24
  7. 7. Tańcowali zbójnicy – zbójnicki Nieznana wykonawczyni, określona jako „panna Marynka” 0:19
  8. 8. […] za dziewcyną ładną, obiecała a nie dała chusteczke jedwabną Nieznana wykonawczyni, określona jako „panna Marynka” 0:21
  9. 9. Ej byłek na […] ej byłek na [Krywaniu] – ozwodna Stanisław Gąsienica Fronek 0:22
  10. 10. […] dobrych chłopców zebyś mioł, jesce byś se lepsych mioł kiebyś se im syra doł – do zbójnickiego Stanisław Gąsienica Fronek 0:23
  11. 11. Tańcyli zbójcowie – zbójnicki Stanisław Gąsienica Fronek 0:31
  12. 12. Dolina, dolina […] – ozwodna Stanisław Gąsienica Fronek i „parobek Józek 0:22
  13. 13. Czyś ty [..] czyś ty chłop, czy preskoczysz winohrod – zbójnicki Nieznana wykonawczyni, określona jako „panna Marynka" 0:27
  14. 14. Kieby miał […] – ozwodna [?] Stanisław Gąsienica Fronek 0:23
  15. 15. W lesie pod przy gościńcu karczma murowana jest tam karcmarecka jesce nie tykana – zbójnicki Stanisław Gąsienica Fronek 2:16
  16. 16. Ozwodna Szymon Urzy 0:48
  17. 17. Drobny i krzesany Szymon Urzy 0:43
  18. 18. Zbójnicki Szymon Urzy 0:33
  19. 19. Smutny zbójnik, smutny – Janosikowa Szymon Urzy 0:52
  20. 20. Krzesany po śtyry Kapela góralska (skrzypce prym, dwoje skrzypiec sekund, basy) 2:15
  21. 21. Chłopatycek niewidomy Kobiety o nazwiskach Sacher i Lubczyk 1:42
  22. 22. Raduj się, z nieba Królowo, Alleluja Orkiestra oraz zespół śpiewaków 1:00
  23. 23. Pieśń weselna Orkiestra oraz zespół śpiewaków 1:02
  24. 24. Ojcze nasz Grupa wiernych 0:45
  25. 25. A wczora z wieczora z niebieskiego dwora Grupa wiernych 0:56
  26. 26. Z góry jedź, z góry jedź, na dolinie hamuj Nieznana wykonawczyni 0:15
  27. 27. Ja bym orał, ja bym siał w tej dolinie (Spiska) Bartłomiej Obrochta 0:24
  28. 28. Weselny krakowiak Bartłomiej Obrochta 1:08
  29. 29. Hej, kiebyś dziywce, hej kiebyś nie ty Bartłomiej Obrochta 0:27
  30. 30. Luptowska zbójnicka Bartłomiej Obrochta 1:01
  31. 31. Luptowska Bartłomiej Obrochta 0:52
  32. 32. Melodia T. Ciba 0:29
  33. 33. Melodia Oleksij Levkovič 0:21
  34. 34. Da dobranoč M. Raina 0:40
  35. 35. Oj žuravko, žuravko M. Raina 0:47
  36. 36. Uže sonce za hor(u), za hor(u) M. Raina 0:35
  37. 37. Hola matulu z pola Michał Kulawiak 0:31
  38. 38. Szewc Antoni Maleszka 0:22
  39. 39. Ceglorz – Idź sobie – Gołąbek – Równy (Weksel) Antoni Maleszka 1:31
  40. 40. W ogródeczku siadała, drobne lista zrywała – do przodka Śpiewają mężczyźni z zespołu z Domachowa, gra kapela dudziarska 1:24
  41. 41. Jak ja będę umierać każe sobie piwa grzać- wiwat Mężczyźni z zespołu z Domachowa 0:33
  42. 42. Wiwat – Jak ja będę umierać Antoni Maleszka 0:43
  43. 43. Okrągły Antoni Maleszka i nieznany wykonawca na skrzypcach 0:41
  44. 44. Weźma my se, weźma som my sobie równi – równy Gra na bandonii Antoni Maleszka i nieznany wykonawca na skrzypcach, śpiewają kobiety i mężczyźni z zespołu z Domachowa 1:33
  45. 45. Polka Nieznany wykonawca 0:44
  46. 46. Wiesna, wiesna Grupa nieznanych wykonawców 1:19
  47. 47. […] Sad zialiony, wiszniowy (ref.) – pieśń wołoczebna (z towarzyszeniem harmonii) Grupa nieznanych wykonawców 0:28
  48. 48. Sygnał Nieznany wykonawca 2:02
  49. 49. Oj, u poli […], stajała [. …], hej, liuli-liuli, stajała [. … ] Grupa nieznanych wykonawców 0:34
  50. 50. Oj u bary sosna tonkaja wyrosła a ja maładzienka [da liet] niedarosła Grupa nieznanych wykonawców 0:45

Zachować dawne nagrania.
Zarys historii dokumentacji fonograficznej i filmowej polskich tradycji muzycznych i tanecznych, cz. 1 (przełom XIX i XX w. – do drugiej wojny światowej).
Warszawa 2014: Instytut Sztuki PAN,
Stowarzyszenie Liber Pro Arte