ETNOFON: Kolejne płyty w wersji on-line na Etnofon.pl, nowa seria wydawnicza i repozytorium jako narzędzie badawcze
W 2021 r. został wydany album CD/DVD poświęcony tradycjom pogrzebowym w gminie Kadzidło na Kurpiach, który zapoczątkował nową serię wydawniczą IS PAN Contemporary Field Recordings, w ramach serii planujemy publikowanie dokumentów dźwiękowych nagrywanych współcześnie, a także w trakcie prowadzonych w ostatnich latach, zwłaszcza w pierwszych dwóch dekadach XXI w., badań terenowych.
Ponieważ ten materiał dokumentalny zbierany był i jest w innych okolicznościach niż nagrania najstarsze, prezentowane w naszych płytowych seriach regionalnych i historycznych, zdecydowaliśmy się na nieco inną jego prezentację łączącą tradycyjną publikację płytową (CD) z prezentacją nagrań w formie plików. Wynika to z ilości pozyskanego do publikacji materiału ale także z charakteru nagrań. Słuchając wydawnictwa Tradycje pogrzebowe na Kurpiach. Gmina Kadzidło cz. 1 (Nagrania dokumentalne zrealizowane w 2019 r. ze Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN) możemy słuchać pojedynczych utworów ale także zatopić się w trwający dłużej obrzęd, w nagraniu którego zachowana została również naturalna audiosfera oraz oryginalny przebieg czasowy. Wszystkie pozyskane w terenie nagrania zostają również zarchiwizowane w cyfrowym repozytorium. Na stronie poświęconej projektowi Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne, w zakładce Wydawnictwa dostępna jest wersja on-line albumu pozwalająca na zapoznanie się z wszystkimi nagraniami oraz z treścią książki dołączonej do płyt.
Taśmy z nagraniami archiwalnymi z Lachów Szczyrzyckich, fot. M. Bill-Kunce, ISPAN 2021
W 2021 r. rozpoczęliśmy też – we współpracy z gminą Jodłownik – prace nad nowym albumem płytowym w serii regionalnej IS PAN Folk Music Collection – tym razem poświęconym pieśniom i muzyce Lachów Szczyrzyckich. Oprócz digitalizacji i opracowania nagrań archiwalnych mogliśmy – dzięki aplikacji Etnofon – prowadzić on-line znaczną część prac związanych z przygotowywaniem wydawnictwa. Jednak mimo trudnego czasu udało się dokonać finalnego wyboru nagrań do wydawnictwa w ramach spotkania w Zespole Szkół Publicznych im. Jana Pawła II w Sadku – Kostrzy, gdzie ma siedzibę zespół regionalny Śwarni Łojce prezentujący tradycje muzyczne i obrzędowe Lachów Szczyrzyckich.
Nagrania ze Zbiorów Fonograficznych IS PAN znalazły się również na wydanej przez Bukowiańskie Centrum Kultury „Dom Ludowy” monograficznej płycie poświęconej skrzypkowi Adamowi Kuchcie z Bukowiny Tatrzańskiej.
Ponad 230 plików dźwiękowych i audiowizualnych ze Zbiorów Fonograficznych IS PAN zostało zaprezentowanych, jako ilustracja muzyczna, na wystawie stałej Centrum Folkloru Polskiego „Karolin” przy Państwowym Zespole Ludowym Pieśni i Tańca „Mazowsze”.
Powyższe działania, wydawnictwa, wystawa to tylko kilka wybranych efektów działań, które umożliwiły lub ułatwiły efekty projektu Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne, zwłaszcza repozytorium nagrań Etnofon. Dodajmy, iż spośród kilku tysięcy użytkowników systemu kilkuset badaczy uzyskało zaawansowany dostęp do zasobów przy pomocy kont dedykowanych do pogłębionych kwerend i badań etnomuzykologicznych i interdyscyplinarnych.
Zasoby cyfrowe zgromadzone w repozytorium i dostępne on-line dla badaczy są wsparciem i źródłem repertuaru do opracowań i wydań w ramach aktualnie przygotowywanych kolejnych monograficznych tomów z serii Polska Pieśń i Muzyka Ludowa.
Prace nad tomami poświęconymi Kurpiom prowadzone są w projekcie Polska pieśń i muzyka ludowa. Źródła i materiały. Podlasie i Kurpie. Kontynuacja.