dr hab. Tomasz Rokosz

Instytut Nauk o Sztuce, WNH, KUL Katedra Etnomuzykologii i Hymnologii

Projekt „Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne. Stan aktualny, zachowanie, udostępnianie”, realizowany w IS PAN od 2014 roku pod kierunkiem dra Jacka Jackowskiego, to jeden z najistotniejszych współczesnych zamysłów naukowych dotyczących szeroko rozumianej polskiej kultury ludowej. Obejmuje on także kulturę muzyczną mniejszości etnicznych zamieszkujących Polskę i ma zakres interdyscyplinarny – jestem przekonany, że będzie istotny nie tylko dla etnomuzykologów, ale także dla kulturoznawców, folklorystów, etnologów, filologów, gwaroznawców, medioznawców, teologów, a także muzyków i nieprofesjonalnych amatorów polskiej kultury ludowej (których liczba stale rośnie).

Należy podkreślić, że scentralizowanie kolekcji i utworzenie jednej bazy cyfrowej dla polskiej muzyki ludowej umożliwi naukowe badania porównawcze na niespotykaną dotąd skalę. Można powiedzieć, że jest to krok w kierunku nowego pojmowania dzieła folkloru, które przecież od wielu już lat wkracza w cyfrową przestrzeń. Dziś ostatecznie wychodzi z ukrycia – może być badane z każdego zakątka naszej planety, a cała baza przeszukiwana według wielu kryteriów: incipitu, nazwiska wykonawcy, jego miejsca zamieszkania, sygnatury, itd.

Nowe możliwości takiej nowatorskiej bazy archiwalnej wymagają od badaczy namysłu nad nowymi metodologiami i strategiami badań w oparciu o źródła cyfrowe. Twórców projektu mobilizują do sensownego ich udostępnienia – a zapewni to bez wątpienia techniczna strona bazy etnofon, dysponującej przyjaznym interfejsem zachęcającym do odkrywania tajemnic świata muzyki i folkloru.

W ramach zrealizowanych dotychczas etapów projektu dokonano opracowania merytorycznego i przeniesienia do domeny cyfrowej wielu polskich kolekcji nagraniowych, w tym znacznej części nagrań z Archiwum Muzycznego Folkloru Religijnego Instytutu Nauk o Sztuce Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Jako Kierownik Katedry Etnomuzykologii i Hymnologii KUL, przy której zdeponowane są niniejsze materiały, chciałbym za to twórcom i wykonawcom projektu szczególnie podziękować.